Czy spanie na zapas naprawdę działa? Poznaj zalety i wady "nadmiernego snu"?

Spanie na zapas to powszechne zjawisko w weekendy. W ten sposób wielu z nas próbuje zmagazynować odpowiednią ilość energii na cały tydzień pracy. W soboty i niedziele pozwalamy sobie na dłuższy wypoczynek także z tego względu, aby “nadrobić” zaległości z pozostałych dni. Jednak czy takie nadmierne spanie faktycznie przynosi nam korzyści? Czy nie lepszym rozwiązaniem byłoby dbanie o zdrowy sen każdego dnia? Zarówno brak właściwej regeneracji, jak i spanie na zapas może negatywnie wpływać na kondycję organizmu.

Sen a regeneracja: jak długi powinien on być?

Wszyscy doskonale wiemy, że zbyt krótki sen to gwarancja obniżonego samopoczucia. Przez cały dzień możemy nie tylko odczuwać zmęczenie, ale także zmagać się z pogorszoną koncentracją. Zgodnie z wynikami wielu badań naukowych dorosły człowiek powinien przeznaczać na sen przynajmniej 7 godzin dziennie, najlepiej 8. Podczas wypoczynku nasz organizm przechodzi przez kilka kluczowych faz, a każda z nich odgrywa istotną rolę w regeneracji. Jeżeli sen głęboki trwa zbyt krótko, zostają zaburzone procesy naprawcze komórek i tkanek. Tym samym niedobory wypoczynku prowadzą do problemów zdrowotnych, takich jak obniżona odporność czy zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Czym jest “spanie na zapas”?

"Spanie na zapas” to nic innego jak próba nadrobienia braków snu przez dłuższe sypianie w niektóre dni, najczęściej właśnie w weekendy. Koncept ten jest bardzo kuszący, zwłaszcza że pozwala znacznie poprawić nasze samopoczucie psychiczne. Dużą zaletą wydaje się być również odciążenie dla układu odpornościowego - dłuższy wypoczynek pozwala osiągnąć chwilową równowagę, czyniąc nas bardziej podatnymi na infekcje. W ten sposób także zachowujemy w ciągu dnia większą przytomność, łatwiej jest się nam skoncentrować czy podejmować decyzje. Wielogodzinny sen w dni wolne działa na nas jak “reset”. Przynosi ukojenie psychiczne i poprawia naszą zdolność do radzenia sobie z trudnościami.

Możliwe wady nadmiernego snu

Zła informacja jest niestety taka, że wszystkie korzyści płynące ze spania na zapas są krótkotrwałe. Jednorazowy dłuższy wypoczynek nie sprawi, iż w pełni odzyskami siły. Możemy nawet doprowadzić do zaburzenia rytmu dobowego, co sprawi, że tym trudniej będzie nam uzyskać głęboki sen na co dzień. Wraz z nadejściem kolejnego poniedziałku nie jesteśmy w stanie się dobrze wyspać, a odpowiedzią na ten problem jest najczęściej właśnie rozregulowany zegar biologiczny. Ostatecznie nadmierny sen to jedynie iluzja właściwej regeneracji. Warto też wiedzieć, że potrafi on sprzyjać wielu chorobom przewlekłym, takim jak otyłość, cukrzyca czy stany lękowe. Nasz organizm nie jest niestety zaprogramowany na długotrwałe spanie ponad swoje potrzeby. Osoby, które przesypiają znacznie więcej czasu, okazują się być bardziej podatne na pewne schorzenia: zarówno fizyczne, jak i psychiczne.

Spanie na zapas może być chwilowym remedium po ciężkim tygodniu, ale nigdy nie zastąpi treściwego, codziennego wypoczynku. Efektywność snu jest w dużym stopniu zależna od wypracowanego harmonogramu, czyli rytmu dobowego. Dla długofalowego zdrowia i dobrego samopoczucia warto dbać każdego pojedynczego dnia o długość swojego wypoczynku, respektując tym samym naturalne potrzeby organizmu.